اضطراب کودک و نشانه های آن

یکی از نشانه های شدت اضطراب در کودک، کندن پوست لب یا مو می باشد.
 

چکیده: نادیده انگاشتن اختلالات روانی همچون اضطراب در کودکان، سبب ماندگاری این اختلالات و نیز افزونی شدت آن است. از همین روی لازم است در کودکی به فکر درمان ایشان بود. با ما باشید تا با نشانه های اضطراب در کودکان آشنا شوید.

تعداد کلمات 773 / تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

 

آیا کودکان هم به استرس و فشارهای روحی دچار می شوند یا فقط به بزرگسالان اختصاص دارد؟
در وجود انسان، حالت های متفاوتی وجود دارد. گاهی دچار دلهره، دلشوره، و نگرانی می شود؛ گاهی مضطرب و پریشان حال است، و زمانی دچار استرس و فشارهای شدید روحی می شود.
مورد اول (دلهره، دلشوره، نگرانی) و مورد دوم (اضطراب و پریشان حالی) بین کودک و بزرگسال مشترکند؛ اما مورد سوم (استرس و فشارهای شدید روحی)، بیشتر به بزرگسالان اختصاص دارد.
امروزه به جای تعبیر استرس (Stress) فرنگی، از واژه «تنیدگی»، استفاده می شود که در مقایسه با گذشته، بسیار فراگیر شده است. نویسندگان این مقوله، قرن ۱۷ را عصر روشن بینی، قرن ۱۸ را عصر منطق، قرن ۱۹ را عصر پیشرفت، و قرن ۲۰ را عصر استرس با فشار نام نهاده اند. حدود ۸۰ بیماری ها به ویژه زخم معده، تنگی نفس، سردرد مزمن، فشار خون و اختلال های قلبی - عروقی، با فشارهای روحی آغاز می شوند.
امروزه، میزان مصرف آرام بخش ها در جهان، بسیار بالا است؛ برای مثال، در امریکا، هر سال، حدود ۵ بیلیون آرام بخش و ۱۶۰ هزار تن آسپرین مصرف می شود، و مردم فرانسه در سال، ۲۵ میلیون جعبه داروی ضد افسردگی و حدود ۷۵ میلیون جبعه داروی ضد فشار روحی استفاده می کنند.[1]
 

نشانه های اضطراب کودکان و نوجوانان چیست؟
اضطراب با توجه به شدت و ضعف عوامل آن، نشانه های متفاوتی دارد.
در مرحله ابتدایی؛ تکان دادن دست و پا، بالا کشیدن شلوار، گزیدن و لیسیدن لب، و بازی با اشیایی چون خودکار، موی سر، دکمه پیراهن و... .
این نشانه ها، گویای اضطراب عمومی است که در همگان وجود دارد و چندان نگران کننده نیست. کودک یا نوجوان، مشغول انجام تکالیف است و چون برنامه مورد علاقه اش در تلویزیون آغاز شده، اضطراب دارد و دائم دست یا پایش را تکان می دهد.

در مرحله شدیدتر؛ اختلالات رفتاری یا عادات عصبی (مانند ناخن جویدن، کندن پوست لب با مو، کشیدن پوست با مو، کندن زخم بدن، فشار دادن دندان ها)، فرو ریختن دل، پرخاشگری، و تیک[2]، یعنی پرش عصبی (مانند چشمک زدن، بالا انداختن ابرو، غنچه کردن دهان) دست و پای سرد بی خوابی، کابوس، تکرر ادرار و....
این نشانه ها گویای عاملی جدی تر اضطراب هستند و باید بدانها توجه شود.
مهم ترین علل اضطراب در این مرحله، فشارهای روحی روانی ناشی از اختلافات و درگیری پدر و مادر، فرزند جدید و ... است.
در مرحله بسیار شدید (حمله وحشتزدگی) ؛ پریدن رنگ صورت، عرق کردن دست ها و بدن، افزایش سرعت تنفس، تهوع و سرگیجه، تپش شدید قلب، ریختن ادرار و... .
این نشانه ها که گویای سیستم عصبی سمپاتیک (فرآیندی طبیعی در بدن انسان) است، نشان از عاملی بسیار شدید، چون ترسی ناگهانی، صحنه ای دلهره آور یاکابوس دارد که باید زمینه های آنها از بین برود.[3]

نشانه های اضطراب برای نوجوانان و بزرگسالان، افزون بر موارد پیش گفته، عبارتند از:
تمایل به کارهای سبک، عدم تمرکز، انزواجویی، یبوست و درد دل، کاهش هورمون جنسی، مشکلات خواب، افزایش گرایش های وسواسی (بررسی قفل ها، چراغ، شیر آب و...)، نوشیدن مشروبات الکلی، سیگار کشیدن، کم خوری، بی اهمیتی به وضع ظاهر، رانندگی وحشیانه، ناتوانی در تصمیم گیری، اختلال در حافظه، افزایش افکار خود انتقاد گرانه منفی، اختلال در ترشح هورمون ها و ... برای مثال، سبب افزایش تیروکسین و در نتیجه، کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عصبانیت و بی خوابی می شود. باعث افزایش کورتیزون و در نتیجه، کاهش توانایی فرد در برابر عفونت ها و سایر بیماری ها خواهد بود. اضطراب، سبب افزایش کلسترول می شود که عامل مهمی در حمله های قلبی است.
 
منبع: کتاب «نسیم مهر» (1)
نویسنده: حسین دهنوی